محلول پاشی یا تغذیه برگی (Foliar application)
محلول پاشی روشی تکمیلی برای کاهش مصرف کود است و بیشتر در مواردی که گیاه نیاز فوری به عنصر خاصی داشته و نیز در اوایل بهار که جذب عناصر از خاک به دلیل فعالیت پایین ریشه ها کم است، به کار می رود. همچنین در مواردی که شرایط خاک برای جذب عناصر مناسب نیست (PH بیش از حد بالا یا پایین، رطوبت بیش از حد بالا یا پایین، کمبود تهویه و…) به کار می رود. روشی نسبتاً آسان بوده و زود بازده می باشد.
این روش به ویژه در مورد خاک های ایران که آهکی بوده و دارای PH بالا هستند و احتمال کمبود عناصری مثل آهن، روی، منگنز، مس و … در آنها بالا است، به کار می رود.
در طول مرحله زایشی درخت، رقابت بین میوه ها و ریشه ها بر سر جذب مواد غذایی بالا می رود و احتمال اینکه ریشه ها دچار کمبود مواد غذایی شده و از رشدشان کاسته شود، افزایش می یابد. در این مرحله می توان با محلول پاشی درخت از رقابت بین میوه ها و ریشه ها کاسته و از عواقب آن جلوگیری کرد.
عوامل مختلفی از جمله نور، دما، رطوبت نسبی، سن و سطح برگ ها، وضعیت تغذیه گیاه، PH محلول مورد استفاده و سورفکتانت ها در میزان جذب محلول به کار رفته تأثیرگذار هستند.
شدت نور پایین، دمای کم و رطوبت نسبی بالا باعث افزایش جذب محلول بکار رفته می شوند و نیز هر چه سن برگ ها پایین تر بوده و سطح آنها بیشتر باشد، میزان جذب افزایش می یابد.
در رابطه با وضعیت تغذیه ای گیاه باید گفت که هرچه گیاه از لحاظ تغذیه ای ضعیف تر باشد، جذب عناصر بیشتر و سریعتر خواهد بود. محلول های مختلف در PH های متفاوت دارای حداکثر جذب هستند. مثلاً بیشترین جذب فسفر در PHهای 5 تا 6 و بیشترین جذب کلسیم در PH با مقدار 7 است. کاربرد مویان ها (Surfactants) باعث کاهش کشش سطحی آب شده و سطح تماس محلول و سطح برگ ها را افزایش داده و از این طریق به جذب بیشتر محلول کمک می کنند.
آماده سازی محلول کود خضراء
لازم است قبل از استفاده از کودها در هر دو روش محلولپاشی و کودآبیاری موارد زیر را مدنظر قرار دهید:
- کودهای کلاته پیشرفته خضراء کاملاً قابل حل در آب هستند. برای استفاده از کودهای کلاته پیشرفته خضراء به منظور محلولپاشی یا کودآبیاری، ابتدا مقدار مورد نظر از کود را در مقدار کمی آب حل کرده و خوب هم بزنید و سپس محلول را داخل مخزن نهایی بریزید. به هیچ وجه کود مستقیماً در مخزن نهایی ریخته نشود. دقت شود که ابتدا آب در ظرف ریخته شده و سپس کود به آن اضافه گردد و نه بالعکس.
- کودهای کلاته پیشرفته خضراء در آب محلول کلوئیدی تشکیل میدهند. بنابراین باقی ماندن محلول تهیه شده در یک محیط ساکن برای چند ساعت، ممکن است باعث ته نشین شدن ذرات شود. چنانچه به هر دلیلی بین زمان تهیه محلول و محلولپاشی یا کودآبیاری چند ساعت فاصله افتاد، لازم است قبل از اقدام به مصرف، محلول مجدداً به خوبی هم بخورد تا محلولی یکنواخت آماده شود.
- بسته به ابزار مورد استفاده در محلولپاشی و اندازه قطرههایی که نازلهای اسپری ایجاد میکنند، مقدار آب مورد نیاز برای محلولپاشی متنوع است. این حجم از آب برای هر هکتار مزرعه بسته به نوع وسیله مورد استفاده برای محلولپاشی، سطح سبز موجود، ارتفاع و تاج گیاه و … میتواند بین 10 تا 1000 لیتر باشد.
مقدار مصرف کودهای کلاته خضراء به چه صورت است؟
با توجه به دوز مصرف انواع مختلف کودهای کلاته خضراء و در نظر گرفتن ابزارهایی که قطرات میکرونی ایجاد و منطقه را به شکل یکنواخت محلولپاشی میکنند، مقدار کود حل شده در آب نباید از مقادیر مشخصی کمتر شود. به عبارت دیگر به هر نحو و با هر نسبتی که محلولپاشی انجام میشود دقت شود که مقدار وزنی مصرفی کودهای خضراء به صورت زیر باشد:
مقدار مصرف کودهای کلاته خضراء در هر هکتار مزرعه
در خصوص کودهای کلاته عناصر ماکرو (نیتروژن،فسفر، سه بیست، پتاسیم، 36-12-12)، سوپر، فروتست، آهن، میکرو کامل، کلسیم، منیزیم و سیلیسیم کمتر از 1 کیلوگرم، در خصوص کودهای کلاته روی، منگنز و بور کمتر از 750 گرم، در خصوص کود کلات مس کمتر از نیم کیلوگرم و در خصوص کود کلات مولیبدن کمتر از 250 گرم نباشد.
مقدار مصرف کودهای کلاته خضراء در هر هکتار باغ
در خصوص کودهای کلاته عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر، سه بیست، پتاسیم، 36-12-12)، سوپر، فروتست، آهن، میکرو کامل، کلسیم، منیزیم و سیلیسیم کمتر از 2 کیلوگرم، در خصوص کودهای کلاته روی، منگنز و بور کمتر از 1 کیلوگرم، در خصوص کود کلات مس کمتر از نیم کیلوگرم و در خصوص کود کلات مولیبدن کمتر از 250 گرم نباشد.
توجه: اگر تمایل به مصرف چند نوع کود در یک نوبت محلولپاشی دارید (چه با پهباد محلولپاشی انجام شود چه با بقیه ادوات موجود)، لازم است تناسب عناصر بر حسب نیاز گیاه رعایت گردد؛ به این معنا که به عنوان مثال نباید به طور همزمان و در یک نوبت در هر هکتار 2 کیلوگرم کود میکرو کامل و 2 کیلوگرم کود کلات آهن در یک هکتار محلولپاشی شود؛ اما محلولپاشی همزمان 2 کیلوگرم کود میکرو کامل به همراه 2 کیلوگرم کود 20-20-20 در یک هکتار بلامانع است.
کاربرد کودهای کلاته خضراء بصورت محلول پاشی یا تغذیه برگی (Foliar application)
نظر به اهمیت و ضرورت شیوۀ صحیح مصرف و زمان مناسب استفاده از کودهای خضراء جهت دستیابی به بالاترین عملکرد، در هنگام استفاده به توصیه های زیر توجه گردد:
- با توجه به قابلیت مصرف خاکی و محلول پاشی کودهای کلاته خضراء، جایگزینی نحوه مصرف محدودیت ندارد ولی کاربرد یک مرحله خاکی و یک مرحله محلول پاشی در طول دوره رشد اثرات بهتری خواهد داشت.
- کودهای حاوی کلسیم بهتر است با کودهای دیگر مخلوط نگردد و به صورت مجزا استفاده گردد.
- در مرحله گل دهی کاربرد هرگونه کود روی گیاهان ممنوع است. کاربرد کود در مرحلۀ گل دهی سبب ریزش گل می گردد.
- به دلیل باز بودن روزنه های برگ در ساعات اولیه صبح (قبل از بالا آمدن خورشید) و بالا بودن میزان جذب عناصر در این زمان، بهترین زمان برای محلول پاشی صبح زود می باشد. درصورت عدم امکان محلول پاشی در این زمان ساعت پایانی روز (قبل از تاریکی کامل هوا) نیز زمان مناسبی می باشد.
- از اختلاط کودهای کلاته خضراء با سموم حاوی مس خودداری بفرمائید.
- برای درختان جوان نسبت محلول پاشی ثابت است ولی برای چالکود یا کود آبیاری میزان مصرف کمتر خواهد بود.
- نسبت 1 در هزار به صورت 1 گرم در یک لیتر آب می باشد.
نکات مهم در محلولپاشی انواع کودهای کلات پیشرفته خضراء با پهپاد
- به طورکلی برای محلولپاشی کودهای کلاته پیشرفته خضراء بهتر است از پهپادهای دارای نازل میکرونر استفاده فرمایید.
- در روش محلولپاشی با پهباد حتی الامکان از اختلاط چند نوع کود با یکدیگر خودداری فرمایید. اختلاط کود کلات پیشرفته کلسیم با کود کلات پیشرفته بور و نیز کود کلات پیشرفته سیلیسیم با کود کلات پیشرفته میکرو کامل بلامانع است.
- کود کلات پیشرفته سوپر حتماً باید به تنهایی محلولپاشی شود.
حداکثر مقدار مجاز کودها در کاربرد پهپاد با مخزن 20 لیتری
- حداکثر مقدار مجاز مورد استفاده از کودهای کلاته پیشرفته پودری خضراء در یک پهپاد با مخزن 2۰ لیتری، در خصوص نازل های تی جت 2 و نازل های میکرونر 4 کیلوگرم می باشد.
- حداکثر مقدار مجاز مورد استفاده از کودهای کلاته پیشرفته مایع خضراء در یک پهپاد با مخزن 2۰ لیتری، در خصوص نازل های تی جت 3 و نازل های میکرونر 6 لیتر می باشد. دقت شود با توجه به اینکه چگالی کودهای مایع خضراء از آب بیشتر است، مقدار آب اضافه شده به کود به حدی باشد که پهباد قادر باشد از زمین بلند شود (لازم نیست حتماً حجم محلول موجود در مخزن پهباد به 20 لیتر برسد).
حداکثر مقدار مجاز کودها در کاربرد پهپاد با مخزن 10 لیتری
- حداکثر مقدار مجاز مورد استفاده از کودهای کلاته پیشرفته پودری خضراء در یک پهپاد با مخزن ۱۰ لیتری، در خصوص نازل های تی جت 1 و نازل های میکرونر 2 کیلوگرم می باشد.
- حداکثر مقدار مجاز مورد استفاده از کودهای کلاته پیشرفته مایع خضراء در یک پهپاد با مخزن ۱۰ لیتری، در خصوص نازل های تی جت 2 و نازل های میکرونر 4 لیتر می باشد. دقت شود با توجه به اینکه چگالی کودهای مایع خضراء از آب بیشتر است، مقدار آب اضافه شده به کود به حدی باشد که پهباد قادر باشد از زمین بلند شود (لازم نیست حتماً حجم محلول موجود در مخزن پهباد به 10 لیتر برسد).