راهنمای مصرف کود در فصل زمستان

راهنمای مصرف کود در فصل زمستان

فصل زمستان که هنگام خواب ریشه‌های درخت است، بهترین زمان و فرصت برای تغذیه و اصلاح خاک محسوب می‌شود. کود دهی زمستانه یکی از مهمترین اصول در باغداری می‌باشد. اصولاً درختان مثمر نیاز مبرمی به کود‌دهی دارند خصوصاً درختانی که سال آوری دارند.

محلول پاشی زمستانه درختان میوه:

در اواخر اسفندماه، همزمان با مرحله تورم جوانه‌ها، محلول‌پاشي باغ با عناصري كه در گرده ‌افشاني و عمل تلقيح تأثير مستقيم و تعيين‌كننده‌ دارند، ضروری است.

فرمول پيشنهادي ما شامل کود کلات روی خضراء (1در هزار) و کود کلات میکرو کامل خضراء (1 در هزار) و کود کلات مس خضراء (0/5 در هزار) است.

از مزایای این محلول پاشی می‌توان به افزایش تعداد جوانه‌های گل، کاهش ریزش گل‌ها، افزایش مقاومت به تنش سرمازدگی، افزایش مقاومت به بیماری‌های قارچی و باکتریایی (مانند آتشک سیب و گلابی) اشاره نمود.

براي برداشت محصول خوب بايد زماني اقدام كنيم كه هنوز گرده‌افشاني و تشكيل گل انجام نشده باشد.

چالکود درختان میوه:

روش چالکود شکل خاصی از جایگذاری موضعی کودهای آلی و شیمیایی در خاک می‌باشد. چالکود زمستانه باعث آماده شدن کود در زیر خاک برای استفاده درخت در اول فصل رشد گیاه می‌باشد.

به دلیل حضور آهک فعال در اکثر خاک‌های کشاورزی، زیادی بی کربنات در آب‌های آبیاری، کمی موادآلی، مصرف غیر صحیح(پخش سطحی) کود در سایه انداز درختان کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و ریزمغذی‌ها و عدم رعایت مصرف بهینه کود و آب، درختان میوه در جهان عمدتاً دچار انواع کمبودها هستند.

راندمان و کارآیی مصرف کود در روش چالکود، به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی کود می‌باشد. از مزایای دیگر این روش می توان به قابلیت جذب بهتر کود توسط ریشه و نیز تهویه بهتر و نیز نفوذ بهتر آب از طریق چاله‌های اطراف ریشه درخت اشاره کرد.

محل حفر چاله جهت چالکود، یک سوم انتهایی سایه انداز درخت، می‌باشد. در این ناحیه بیشترین تراکم ریشه‌های جوان و فعال وجود دارد. حفر چاله در این منطقه باعث می‌شود کمترین خسارت به ریشه‌های اصلی و قطور درخت وارد شود. ریشه‌ها مستقیماً غذای مطلوب خود را تأمین می‌کنند و در نتیجه رشد علف‌های هرز کاهش می‌یابد.

از جمله عناصر  مورد استفاده در مرحله چالکود زمستانه آهن است.

آهن يک عنصر بسيار مهم در توليد کلروفيل (سبزينه گياه) و بسياری از آنزيم‌های گياهی می‌باشد. آهن در تشكيل كلروفيل، فعال سازی سيستم‌های فتوسنتز، متابوليسم پروتئين و كاهش نيترات نقش‌های مهمی ایفا می‌کند. آهن تعدادی از آنزیم‌ها را فعال ساخته و نقش مهمی در سنتز RNA دارد.

در اثر کمبود آهن غلظت کلروفیل و دیگر رنگیزه‌های گیاهی نظیر کاروتن و گزانتوفیل کاهش می‌یابد. آهن در فعال ساختن حامل‌های الکترون هر دو فتو سیستم (I) و (II) موثر است. در اثر کمبود آهن فتوسنتز شدیداً کاهش می‌یابد در حالی که کمبود آن اثری بر تنفس ندارد.

کود کلات آهن خضراء که حاوی 7 و 9 درصد آهن به فرم کلاته است، اولین و تنها کود کلات آهن در جهان با فناوری نانو است که در خاکهای اسیدی تا قلیایی یعنی از pH 3 تا 11 پایدار و قابل جذب برای گیاه بوده و قابلیت مصرف توأم خاکی و محلول پاشی را دارد.این کود علاوه بر افزایش سطح سبزینگی گیاه، باعث افزایش تا 3/5 برابری راندمان فتوسنتز در گیاه می‌شود. در ضمن به علت افزایش احیاء نیتریت، نیترات در گیاه تجمع نمی‌یابد. گندم و برنج تغذیه شده با این کود، در دانه و کلش خود حاوی درصد بالایی از عناصرآهن و روی هستند. مصرف نان و برنج تهیه شده از این دانه‌ها باعث کاهش بیماری کم خونی در انسان می‌شود.

مس در تشکیل کلروفیل، فتوسنتز، متابولیسم کربوهیدراتها و نیتروژن و بالاخره فعال کردن آنزیم‌های مهم گیاهی نقش دارد. مس یکی از اجزای تشکیل دهنده پروتئین کلروپلاست یعنی پلاستوسیانین است. این عنصر همچنین بخشی از زنجیرۀ انتقال الکترون را تشکیل می‌دهد که دو سیستم فتوشیمیایی فتوسنتز را به هم مرتبط می‌سازد.

پروتئین‌های حاوی مس نقش مهمی در فرآیندهایی از قبیل فتوسنتز، تنفس و ساخت لیگنین ایفا می‌نمایند. همچنین مس همانند سایر عناصر غذایی کم مصرف در مقاومت گیاهان به بیماریها نقش ایفا می‌کند. کمبود این عنصر همچنین با تأخیر در گلدهی، خوابیدگی (بخصوص در غلات)، کاهش مقاومت به بیماریها و پژمردگی گیاه به دلیل آسیب در سیستم انتقال آب همراه است.

کود کلات مس خضراء (حاوی 8 درصد مس کلاته) دارای تأثیراتی به شرح زیر است:

  1. محلول پاشی زمستانه آن باعث کاهش بیماری‌های قارچی و باکتریایی مانند آتشک درختان میوه دانه دار (خصوصا سیب و گلابی)، پیچیدگی برگ هلو، لکه غربالی درختان میوه هسته دار، شانکر سیتوسپورایی درختان میوه، شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار، پوسیدگی فایتوفترایی طوقۀ درختان میوه هسته‌دار و دانه دار، گموز مرکبات، سرخشکیدگی مرکبات، گموز پسته، لکه آجری بادام، آنتراکنوز گردو و پوسیدگی گل آذین خرما، می‌شود.
  2. در برخی از سبزی‌ها به ویژه پیاز سبب کاهش تجمع نیترات در غده و اندام‌های رویشی می‌شود .
  3. جلوگیری از عارضه ریز و قرمز شدن برگ و میوۀ پسته.
  4. افزایش طول خوشه و پر شدن انتهای خوشه در غلات خصوصاً گندم.
  5. غنی سازی یونجه و علوفه (رفع نوعی کم خونی به نام (anemia) در دام‌های تغذیه شده با این یونجه و علوفه)
  6. افزایش مقاومت به بیماریها.

کمبود این عنصر موجب تأخیر در گلدهی، خوابیدگی محصول (به خصوص در غلات) و پژمردگی گیاه به دلیل آسیب در سیستم انتقال آب می‌گردد.